çalma hastalığı ne demek?

Kleptomani (Çalma Hastalığı) Hakkında Bilgi

Kleptomani, dürtü kontrol bozukluğu olarak tanımlanan ve kişilerin, ihtiyacı olmamasına veya maddi durumu yeterli olmasına rağmen, tekrar eden bir şekilde nesneleri çalma dürtüsüne karşı koyamaması durumudur. Bu dürtüler genellikle aniden gelir ve kişi çalma eylemi öncesinde yoğun bir gerginlik hisseder. Çalma eylemi gerçekleştikten sonra ise bir rahatlama, haz veya tatmin duygusu yaşar.

Temel Özellikleri:

• Tekrarlayan Çalma Dürtüsü: Kişi, çalma dürtüsüne karşı koymakta zorlanır.
• İhtiyaçsızlık: Çalınan nesneler genellikle değersizdir ve kişisel ihtiyaçları karşılamaz. Hatta çoğu zaman çalınan nesneler saklanır, atılır veya başkalarına verilir.
• Gerginlik ve Rahatlama Döngüsü: Çalma eylemi öncesinde yoğun bir gerginlik yaşanır, eylem gerçekleştikten sonra ise rahatlama veya haz hissedilir.
• Dürtü Kontrol Bozukluğu: Kleptomani, dürtü kontrol bozuklukları kategorisine girer. Bu, kişinin dürtüsel davranışlarını kontrol etmekte zorlandığı anlamına gelir.
• Utanç ve Suçluluk: Çalma eyleminin ardından kişi genellikle utanç, suçluluk veya pişmanlık duyar. Bu duygular, durumu gizlemeye ve tedavi aramaktan kaçınmaya yol açabilir.

Nedenleri:

Kleptomaninin kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki dengesizlikler (özellikle serotonin seviyeleri) ve psikolojik faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve diğer dürtü kontrol bozuklukları gibi psikiyatrik rahatsızlıklarla da ilişkili olabilir.

Tedavi:

Kleptomani tedavisinde genellikle psikoterapi (özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi - BDT) ve ilaç tedavisi (antidepresanlar, duygu durum düzenleyiciler) kombinasyonu kullanılır. Tedavi süreci, kişinin dürtülerini kontrol etme becerilerini geliştirmeyi, altta yatan psikolojik sorunları ele almayı ve olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeyi hedefler.

• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Davranışları tetikleyen düşünce ve duyguları tanımlamaya ve değiştirmeye odaklanır.
• İlaç Tedavisi: Serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) gibi antidepresanlar, bazı durumlarda dürtü kontrolünü sağlamaya yardımcı olabilir.

Önemli Not: Kleptomani, basit bir hırsızlık değildir. Kişinin kontrolü dışında gelişen bir rahatsızlıktır ve profesyonel yardım gerektirir.